Prisustvo antisocijalnog poremećaja ličnosti kod pacijenata obolelih od bipolarnog afektivnog poremećaja

Abstract

ipolarni afektivni poremećaj je izuzetno frekventan, težak i klinički najznačajniji afektivni poremećaj. Antisocijalni poremećaj ličnosti je potencijalno najdestruktivniji poremećaj ličnosti. Naše interesovanje za istraživanje ovih poremećaja, posebno prisustva antisocijalnog poremećaja ličnosti kod obolelih od bipolarnog afektivnog poremećaja bilo je podstaknuto brojnim sličnostima u kliničkoj slici ovih poremećaja. Zajednička karakteristika ovih poremećaja je i slična prevalencija, kao i mortalitet usled suicida. Istraživanjem obolelih od bipoalrnog afektivnog poremećaja sa prisustvom antisocijalnog poremećaja ličnosti utvrdili smo da klinička slika bipolarnog afektivnog poremećaja opterećena antisocijalnim poremećajem ličnosti je ozbiljna, teška za tretman sa smanjenim šansama za izlečenje. U našem istraživanju kod pacijenata koji boluju od bipolarnog afektivnog poremećaja komplikovanog antisocijalnim poremećajem ličnosti utvrđene su poteškoće u socijalnom funkcionisanju, visok nivo agresivnosti fizičkog i verbalnog tipa, slaba kontrola impulsa. Takođe, kod naše studijske grupe u kojoj je utvrđeno istovremeno prisustvo ovih poremećaja, značajan broj ispitivanog uzorka predstavljali su mlađi muškarci kod kojih je bipolarni poremećaj prvi put registrovan u adolescentnom ili mlađem odraslom dobu. Demografski faktori poput starosti i pola, kao i evidentiran poremećaj ponašanja pre 15. godine, odnosno psihološki faktori poput agresivnog ponašanja utvrđeni su u ovom istraživanju kao statistički značajni prediktori antisocijalnog poremećaja ličnosti kod pacijenata obolelih od bipolarnog poremećaja. Kod pacijenata obolelih od bipolarnog afektivnog poremećaja evidentiraju se intenzivniji simptomi primarnog oboljenja kada imaju i dijagnozu antisocijalnog poremećaja ličnosti, što se često manifestuje antisocijalnim ponašanjem i nepoštovanjem zakonskih normi. Za tretman pacijenata sa komorbiditetom ovih poremećaja potrebna je primena integralnog modela terapije, koji uz farmakoterapiju i psihoterapiju, uključuje i izvesnu društvenu intervenciju. Predviđena integralna reakcija pre svega bi trebala biti usmerena na anuliranje agresivnosti na koju kako se čini svojim prisustvom antisocijalni poremećaj ličnosti predisponira obolele sa bipolarnim afektivnim poremećajem.

Bipolar affective disorder is very frequent, heavy and clinically most important affective disorder. Antisocial personality disorder is a potentially most destructive disorder. Our interest in studying these disorders, especially the presence of antisocial personality disorder in patients with bipolar affective disorder, was encouraged by a number of similarities in the clinical picture of these disorders. Common characteristics of these disorders are also similar to the prevalence and mortality due to suicide. Studying the patients with bipolar affective disorder with the presence of antisocial personality disorder, we determined that the clinical picture of bipolar affective disorder with antisocial personality disorder is serious, difficult to treat with reduced chances of being cured. In patients suffering from bipolar affective disorder with complicated antisocial personality disorder we found difficulties in social functioning, a high level of physical and verbal aggression, lack of impulse control. Also, in our study group which considered simultaneous presence of these disorders, a significant number of test samples was represented by young men in whom bipolar disorder was first registered in adolescence or young adulthood. Demographic factors such as age and sex, as well as a registered conduct disorder before the age of 15, or psychological factors such as aggressive behavior, are defined in this study as statistically significant predictors of antisocial personality disorder in patients with bipolar disorder. Patients suffering from bipolar affective disorder have been shown to be additionally burdened with even more distinctive characteristics of the primary disease, and when they have a diagnosis of antisocial personality disorder, it often has a form of serious violations of social and legal norms. Treating patients with co-morbidity of these disorders requires the application of the integral model of the therapy which, alongside pharmacotherapy and psychotherapy, includes a certain social intervention. Intended primarily integral reaction should be directed at annulment of aggression to which antisocial personality disorder seemingly predisposes patients with bipolar affective disorder.