Finansijski sistem i ekonomski rast

Abstract

Finansijski sistem, kao integralni deo privrednog sistema, ima ključnu ulogu u povezivanju štednje i investicija. Stoga je nesporno važna uloga finansijskog sistema u funkcionisanju svake tržišne privrede. Osim mobilizacije i trnasfera štednje od finansijski suficitarnih ka finansijski deficitarnim subjektima, finansijski sistem uključuje funkcionisanje odgovarajućeg mehanizma kontrole korporativnog upravljanja, omogućava upravljanje rizicima imanentnim finansijskom poslovanju i olakšava razmenu dobara i usluga. Svaka od navedenih funkcija ima uticaj na akumulaciju kapitala i razvoj tehnoloških inovacija kao primarnih determinanti ekonomskog rasta. S druge strane, ekspanzija realnog sektora podrazumeva rast obima finansijskih transakcija. To dalje predstavlja osnovu za uvećanje obima i kvaliteta finansijskih proizvoda i usluga. Polazeći od različitih teorijskih modela i empirijskih rezultata, predmet istraživanja u doktorskoj disertaciji je međuzavisnost razvoja finansijskog sistema i ekonomskog rasta. S obzirom da su u tranzicionim privredama mehanizmi transfera finansijskih sredstava nedovoljno razvijeni, a tempo ekonomskog rasta spor, definisano područije istraživanja ima poseban teorijski i praktičan značaj. Shodno tome, osnovni cilj doktorske disertacije je da teorijsko-metodološki i empirijski sagleda vezu između razvoja finansijskog sistema i ekonomskog rasta. U doktorskoj disertaciji su najpre analizirani osnovni elementi finansijskog sistema. Predmet detaljne analize bile su funkcije finansijskog sistema koje objašnjavaju zbog čega se u svakoj privredi finansijskom sistemu pridaje izuzetna važnost. Analizirani su modeli finansijskog sistema, sa posebnim osvrtom na njihove prednosti i nedostake prilkom obavljanja osnovnih funkcija. Kao jedno od istraživačkih područja izdvajilo se pitanje determinanti i pokazatelja razvoja finasijskog sistema i ekonomskog rasta. Posebna pažnja posvećena je modelima koji dovode u vezu razvoj finansijskog sistema i ekonomski rast. Empirijskim istraživanjem na primeru Republike Srbije utvrđena je pozitivna korelacija između razvoja finansijskog posredovanja banaka i stope ekonomskog rasta. Takođe, otkrivena je jednosmerna kauzalna veza koja ide iz prvaca razvoja finansijskog posredovanja banaka ka stopi ekonomskog rasta. Otuda, smatra se opravdanim koncipiranje politika i strategija koje uključuju stimulisanje daljeg razvoja bankarskog sektora i podsticanje razvoja tržišta kapitala i nebankarskih finansijkih posrednika.

The financial system, as an integral part of the economic system, plays a key role in linking savings and investment. Therefore, the role of the financial system in the functioning of every market economy is undoubtedly important. In addition to the mobilization and transfer of savings from entities with financial surplus to those with financial deficit, the financial system involves the functioning of appropriate corporate governance control mechanisms, enables risk management, imminent in financial operations, and facilitates the exchange of goods and services. Each of these functions has an impact on capital accumulation and development of technological innovation, as the primary determinants of economic growth. At the same time, the expansion of the real sector means increase in the volume of financial transactions. It stands for the basis for the increase in volume and quality of financial products and services. Starting from different theoretical models and empirical results, the research subject in the doctoral thesis is the correlation between financial system development and economic growth. Given that, in transition economies, mechanisms of funds transfer are insufficiently developed, and the pace of economic growth slow, the defined research area has special theoretical and practical significance. Consequently, the basic objective of the doctoral thesis is to, from the theoretical, methodological, and empirical aspects, examine the correlation between financial system development and economic growth. The doctoral thesis first analyzed the basic elements of the financial system. The subject of a detailed analysis referred to the functions of the financial system, which explain why each economy gives particular importance to the financial system. The analysis focused on the models of the financial system, with particular emphasis on their advantages and disadvantages in performing basic functions. The issue of determinants and indicators of financial system development and economic growth stood out as one of the research areas. Special attention was paid to models that connect financial system development and economic growth. Empirical research into the example of the Republic of Serbia established positive correlation between the development of financial intermediation by banks and economic growth rates. What is more, one-way causality from the development of financial intermediation by banks to the economic growth rate was revealed. Therefore, it is considered justifiable to design policies and strategies that include stimulating further development of the banking sector and encourage the development of capital markets and non-bank financial intermediaries.