Karakteristike kvaliteta života i mentalnog zdravlja dece i adolescenata koji su u sistemu socijalne zaštite

Abstract

Uvod: Kvalitet života je deo čovekovog mentalnog stanja, on je odraz njegovog razvoja, društvenog i fizičkog okruženja i njegovog vlastitog položaja u tom okruženju». Od posebnog značaja je paralelno praćenje i interakcije, kvaliteta života i parametara mentalnog zdravlja, kod vulnerabilnih grupa, kao što su deca i adolescenti u sistemu socijalne zaštite. Cilj: Kod dece i adolescenata u sistemu socijalne zaštite odrediti: karakteristike kvaliteta života, mentalnog zdravlja i prevalenciju mentalnih problema, povezanost kvaliteta života i mentalnog zdravlja, razlike u karakteristikama kvaliteta života i mentalnih problema u odnosu na decu iz bioloških porodica. Metode: Istraživanje je obuhvatilo 216 dece i adolescenata iz sistema socijalne zaštite. Kontrolnu grupu sačinjavalo je 238 dece i adolescenata iz opšte populacije. Instrumenti korišćeni u ovom istraživanju su: Pedijatrijski upitnik o kvalitetu života, upitnik Pretraga anksioznih poremećaja, Kratak upitnik o raspoloženju i osećanjima, Upitnik o snagama i poteškoćama. Podaci su obrađeni standardnim statističkim metodama. Rezultati: Deca i adolescenti iz grupe dom imali su statistički najniže skorove na svim skalama PedsQL upitnika, kao i ukupan skor u odnosu na ostale dve grupe (P < 0,000). Ukupna prevalencija mentalnih problema je 67,6% u domu, 43,8% u hraniteljstvu i 37% kod dece u biološkim porodicama. Uticaj mentalnih problema na kvalitet života je srednjeg do visokog stepena, d = 0,77 – 1,68, najveći za depresiju u grupi dom, za eksternalizujuće probleme u grupi hraniteljstvo. Zaključak: Deca i adolescenti smešteni u domovima za decu bez roditeljskog staranja imaju značajno niži kvalitet života od dece i adolescenata koji su smešteni u hraniteljskim porodicama...

Introduction: Quality of life is a part of man's mental state. It is a reflection of its development, social and physical environment and its own position in that environment. Of particular importance is the parallel monitoring of the interaction parameters of quality of life and mental health in vulnerable groups such as children and adolescents in the social welfare system. Objective: In children and adolescents in the social welfare system to determine: the characteristics of quality of life, the prevalence of mental health problems, relationships between quality of life and mental health, and differences in the characteristics of quality of life and mental health problems between these children and children from biological families. Methods: The study included 216 children and adolescents from the social system. The control group consisted of 238 children and adolescents from the general Serbian population. Instruments used were Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL), Screen for Child Anxiety Related Disorder (SCARED), Mood and Feelings Questionnaire Short (SMFQ), Strenghts and Difficulties Questionnaire (SDQ). Data were analyzed using standard statistical procidures. Results: Children and adolescents from the residential care system had the lowest scores on all PedsQL scales (P <0.000). The overall prevalence of mental health problems among the subjects was 67.6% in the residential care, in the foster care 43.8% and 37% in biological families. The impact of mental health problems on quality of life had a medium to high degree (d = 0.77 - 1.68), the highest for depression in the residential care and externalizing problems in the foster care...