Procena učestalosti anksioznosti i depresivnosti i njihov uticaj na kvalitet života učenika srednjih škola

Abstract

Uvod: Anksiozne poremećaje, kao visoko prevalentne poremećaje, karakteriše značajan i perzistentan strah od jedne ili više situacija i najčešće počinju da se ispoljavaju u periodu adolescencije. Depresivni poremećaji uključuju depresivno polarisano raspoloženje, gubitak interesovanja, značajan gubitak ili dobitak u težini, insomniju ili hipersomniju, agitaciju ili psihomotornu usporenost, zamor ili gubitak energije, izražen osećaj krivice, gubitak koncentracije ili neodlučnost, suicidne misli ili namere, u trajanju od najmanje dve nedelje, koji dovode do izmena u socijalnom i poslovnom funkcionisanju. Oba poremećaja mogu potencijalno negativno uticati na kvalitet života osoba koje su obolele. Materijal i metod: Urađena je studija preseka koja je obuhvatila populaciju učenika završnog razreda gimnazije i srednjih stručnih škola na teritoriji grada Kragujevca. Instrumenti procene funkcionisanja ispitanika uključivali su Bekovu skalu za procenu depresivnosti i Bekovu skalu za procenu anksioznosti i Inventar socijalne fobije. Za procenu kvaliteta života korišćeni su Upitnik Svetske zdravstvene organizacije sa izračunavanjem WHOQOL-BREF indeksa i srpska verzija Brunnsviken kratke skale kvaliteta života (BBQ skala) nakon njene validacije i standardizacije. Rezultati: Najveći broj učenika je imao izvestan nivo anksioznosti i depresivnosti s time da su iste bile značajno zastupljenije među učenicima obe gimnazije u odnosu na učenike srednjih stručnih škola. Nivo anksioznosti na Bekovoj skali za procenu anksioznosti je pozitivno korelirao sa Upitnikom za procenu socijalne fobije. Kvalitet života je bio viši kod učenika srednjih stručnih škola, dok je generalno većina učenika bila zadovoljna svojim zdravstvenim stanjem. Srpska verzija BBQ skale je pokazala dobru pouzdanost i mogućnost da se primenjuje na populaciji mladih. Zaključak: Istraživanje ukazuje na značaj procene anksioznosti i depresivnosti među učeničkom populacijom u cilju prevencije, rane dijagnostike i lečenja. Standardizacija BBQ skale ima doprinos u efikasnijoj proceni kvaliteta života adolescenata i time značajno pomaže na nivou rane i primarne i sekundarne prevencije istog.

Introduction: Anxiety disorders, as highly prevalent disorders, are characterized by a significant and persistent fear of one or more situations and most often begin to manifest during adolescence. Depressive disorder includes depressed polarized mood, loss of interest, significant weight loss or gain, insomnia or hypersomnia, agitation or psychomotor retardation, fatigue or loss of energy, severe guilt, loss of concentration or indecision, suicidal thoughts or intentions; lasting at least two weeks that significantly lead to changes in social and business functioning. Both disorders can potentially negatively affect the quality of life of people with these disorders. Material and method: A cross-sectional study that included the population of students in the final grade of high school and secondary vocational schools in the city of Kragujevac. Functional assessment instruments of subjects included the Beck Depression Inventory-II as well as the Beck Anxiety Inventory and the Social Phobia Inventory. The World Health Organization Questionnaire with the calculation of the WHOQOL-BREF index and Serbian version of the Brunnsviken brief quality of life scale (BBQ scale) after its validation and standardization was used to assess the quality of life. Results: Most of the students had a certain level of anxiety and depression, with the fact that they were significantly more represented among the students of both high schools in relation to the students of secondary vocational schools. The level of anxiety on the Beck Anxiety Inventory was positively correlated with the Social Phobia Inventory. The quality of life was higher among vocational high school students, while in general most students were satisfied with their health condition. Serbian version of the BBQ scale has shown that it has good reliability and can be applied to the youth population. Conclusion: The research points to the importance of assessing anxiety and depression among the student population for the purpose of prevention, early diagnosis and treatment. The standardization of the BBQ scale contributes to a more efficient assessment of the quality of life of adolescents and thus significantly helps at the level of early and primary and secondary prevention of the same.