Položaj instrumentalistkinje u transdisciplinarnim praksama džeza

Abstract

Predmet doktorske disertacije Položaj instrumentalistkinje u transdisciplinarnim praksama džeza jeste problematizacija džeza kao muzičke, ali i društvene prakse, polja koje je tradicionalno bilo, a jeste i danas polje kojim dominiraju muškarci, dok su žene reprezentovane kao manjina, izuzetak, novitet i Drugost. Muzičari u muzičkoj tradiciji i društvenom okruženju primenjuju patrijarhalni ideološki pristup, pa tako džez oličava muški kolektivni izraz prakse, kreirajući na taj način dominantni model kanonizacije u džez narativu. Muzički žanr tradicionalnog džeza je performativno „orodnjen”, a muškost je u ovom žanru postavljena kao norma. Nasuprot tome kreira se rodna stereotipizacija žena u džezu. U doktorskoj disertaciji se istražuje, analizira i prikazuje kreiranje identiteta kao društveno konstruisanog subjekta, odnosno reprezentacija i status instrumentalistkinje kroz prakse različitih stilova džeza kao umetničke forme, ali i kulturnog, istorijskog i društvenog prostora. Kritički se ispituje položaj džez instrumentalistkinje transdisciplinarnim pristupom, a polje istraživanja oblikuju raznolikost disciplina društvenih i humanističkih nauka i umetničkog istraživanja u muzici. Tema rada je problematizovana na dva nivoa: 1) načini prikazivanja džeza (kultura, istorija, društvena praksa) i 2) načini identifikacije ličnog doživljaja improvizatorke kroz praksu. Cilj ovog rada jeste da doprinese naučnom diskursu istraživanjem rodnog identiteta, kreiranja narativa hegemonije i mogućnosti dekonstrukcije stereotipa žene u džezu, te postavljanjem pitanja rodnosti u praksi džeza, ne samo u Srbiji, već i na svetskoj džez sceni. U prvom delu disertacije prikaz kratkog hronološkog razvoja džeza i dominantnog društvenog konteksta u kojem je džez nastajao i razvijao se predstavlja osvrt na referentni okvir i mapiranje žanra kao performativnog prostora za konstrukciju različitih identiteta. U drugom delu, komparativnom analizom tradicionalnog, tj. standardnog džeza (eng. mainstream) i slobodne improvizacije i fri džeza (eng. free jazz), polemiše se o strukturi odnosa tokom saradnje izvođača i izvođačica unutar muzičke prakse. Kritičkom analizom prakse, studijom slučaja i istraživanjem regionalne džez scene definiše se performativnost rodnog identiteta kao strateški upotrebljivog u okviru komunikacija.