Uticaj proteina spermalne plazme na kvalitet ejakulata i produktivne rezultate priplodnih nerastova

Abstract

IZ Svinjarska proizvodnja predstavlja značajan segment stočarske proizvodnje. Ova značajnost ogleda se pre svega u činjenici da više od 50% potrošnje mesa u svetu predstavlja svinjsko meso. Upravo iz tih razloga velika paţnja usmerena je na unapreĎenje ove grane stočarske proizvodnje. Učinjeni su značajni pomaci u genetici stvaranjem novih visokoproduktivnih rasa (linija). Najbolji rezultati u proizvodnji svinja postiţu se po sistemu uzgojno-priplodnih i reprodukciono-matičnih centara, utemeljenih na sistematskom oplemenjivačkom radu genetičara i selekcionara tokom više godina. Ovakav način proizvodnje svinja za priplod zastupljen je u zemljama sa vrlo razvijenim svinjarstvom (Danska, Poljska, Holandija, Švedska, Engleska i druge). Osnov genetskog unapreĎenja u svinjarstvu je definisanje jasnog odgajivačkog programa. Odgajivački programi u svinjarstvu, u proteklih nekoliko decenija doveli su do značajnog napretka u mnogim ekonomski vaţnim osobinama svinja. Uspeh u primeni tehnologije veštačkog osemenjavanja zavisi od identifikacije i selekcije nerasta čije su reproduktivne performanse, procenjene na osnovu libida, uspešnosti osemenjavanja i kvaliteta sperme, iznad proseka. Upravo je iz tih razloga neophodno poznavanje, ali i kontrola kvantitativnih i kvalitativnih osobina ejakulata nerasta. Intenzivno povećanje količine i kvaliteta svinjskog mesa, zahteva maksimalnu efikasnost reproduktivnog iskorištavanja genetskog potencijala superiornih nerastova. Sadašnja produkcija inseminacionih doza po ejakulatu, odnosno po nerastu godišnje, zootehnološki nije dovoljna, a ekonomski nije isplativa. Sadrţaj spermalne plazme u ejakulatu, sve se čašće navodi kao vaţan faktor povećanja potencijalnog fertilizacionog kapaciteta spermatozoida. Smatra se da ejakulati sa većim sadrţajem proteina imaju veću sposobnost iii visokog fertilizacionog potencijala spermatozoida. Analizom dobijenih rezultata ovog istraţivanja, moţe se reći da proteini sa manjom molekulskom masom imaju pozitivan protektivni efekat na spermatozoide(10-20kDa), a da proteini molekulske mase od (21 do 40 kDa) imaju pozitivan efekat na fertilitet ejakulata. Rezultati istraţivanja pokazali su da postoji povezanost izmeĎu odreĎenih proteinskih frakcija u spermalnoj plazmi koji direktno utiču na fertilizacionu sposobnost nerastova, što bi moglo posluţiti kao selekcijski marker u samom odabiru priplodnih nerastova. Datum

AB Swine production is an important part of animal production. This significance is due to the fact that more than 50% of the world’s meat consumption is pork. Therefore, large amount of effort is given to improve this branch of livestock production. Significant advances in genetics have resulted in creation of newly high productive breeds (lines). The best results in pig production are made using the system of the growing-breeding and reproduction centres, based on the systematic work of the geneticists and breeders over many years. This type of production is present in the countries with high level pig production (Denmark, Poland, Netherlands, Sweden, England and others). The basis of genetic advancement in pig farming is the definition of a clear breeding program. Breeding programs in pig production over the past few decades have led to significant improvement in many of the pig’s economically important traits. The success in using the artificial insemination depends on the identification and selection of boars with above average reproductive performances, based on the libido status, insemination rate and sperm vi quality. For that reason, it is of great importance the knowledge, but also the control of the qualitative and quantitative characteristics of the boar’s ejaculate. Intensive increase in the quantity and quality of pork requires maximum efficiency of reproductive utilization of the genetic potential of superior boars. The current production of insemination doses per ejaculation, i.e. per boar over a year, is not enough and is not economically viable. The amount of sperm plasma in the ejaculate is more often considered as the important factor in increasing the potential fertilization capacity of the sperm. The ejaculates with higher protein content contain sperm with higher fertilization potential. The results of this study show that the proteins with low molecular mass (10-20kDa) have a positive protective role on the sperm, and the proteins with molecular mass of 21-40kDa have a positive role on the fertility of the ejaculate. The results show that there is a relation between some protein fractions in the sperm plasma that directly affect the fertilization ability of the boar and it can be used as a marker in the selection of the breeding boars. Accepted