Sistem perceptivnih aktivnosti u unapređenju muzičke percepcije i recepcije kod dece

Abstract

Razvijanje interesovanja i ljubavi prema muzici kroz individualno i kolektivno muzičko iskustvo jedan je od primarnih ciljeva i zadataka muzičkog obrazovanja. Iskustva koja dete stiče doprinose razvijanju kreativnosti, estetskog senzibiliteta i duha zajedništva, kao i odgovornog odnosa prema očuvanju muzičkog nasleđa i kulture svoga i drugih naroda. Da bi se kod deteta razvijale sve navedene osobine i sposobnosti, neophodan i svakako kompleksan zadatak muzičkog obrazovanja jeste unapređenje aktivnosti slušanja muzike, kao i osposobljavanje za samostalno doživljavanje, razumevanje i svestrano tumačenje muzičkog dela. S obzirom na propuste koji se u praksi javljaju pri realizaciji aktivnosti slušanja muzike, u istraživanju je posebna pažnja posvećena upravo aktivnosti slušanja muzike, čulnoj stimulaciji dece, njihovoj percepciji i recepciji muzičkog dela, kao i njihovim sposobnostima da svoja iskustva slušanja muzike reprezentuju vizuelno ili verbalno. U teorijskom okviru, krenuvši od muzičkog obrazovanja, definisani su pojmovi slušanja muzike, percepcije i recepcije kao ključnih elemenata slušanja muzike, te vizuelnog i verbalnog reprezentovanja muzike kao pratećih elemenata slušanja muzike. Posebna pažnja posvećena je metodama i pristupima muzičkom obrazovanju, tačnije značaju senzorne stimulacije i sistemu perceptivnih aktivnosti u unapređenju muzičke percepcije i recepcije kod dece. U empirijskom istraživanju ispitivano je u kojoj meri se metodskim pristupom zasnovanim na sistemu perceptivnih aktivnosti može uticati na unapređenje percepcije i recepcije muzike i na dečje vizuelno i verbalno reprezentovanje slušane muzike. Osim toga, ispitivano je da li nakon uvođenja Eksperimentalnog programa postoje razlike u stavovima prema slušanju muzike kod učesnika eksperimentalne grupe. Ispitivana su i mišljenja vaspitača i učitelja koji su učestvovali u realizaciji Eksperimentalnog programa o metodičko-didaktičkim vrednostima metodičkog pristupa utemeljenog na sistemu peceptivnih aktivnosti. Eksperimentalnim istraživanjem utvrđeno je da pilotirani sistem perceptivnih aktivnosti doprinosi unapređenju percepcije i recepcije muzike i vizuelnih i verbalnih reprezentacija učenika mlađeg školskog uzrasta i naročito predškolske dece. Dobijeni rezultati takođe pokazuju da su nakon realizacije Eksperimentalnog programa stavovi prema slušanju muzike učesnika eksperimentalne grupe pozitivniji, kao i da su mišljenja učitelja i vaspitača pozitivna i da Eksperimentalni program može doprineti unapređenju nastave muzike, a možda i drugih oblasti.